Σκεφτόμουν συχνά, “Θα γίνω δάσκαλος γιατί ξέρω πως πρέπει να είμαι με τους μαθητές μου. Θα γίνω δάσκαλος και όλοι οι μαθητές μου θα με λατρεύουν!”
Τελικά έπεσα λίγο έξω.
Εγινα δάσκαλος τετράποδων. Όμως η φιλοσοφία μου είναι αυτό που πίστευα τότε, να φροντίζω να το εφαρμόζω καθημερινά με τα σκυλιά. Πολλοί πελάτες μου, μου λένε πως οι σκύλοι τους με λατρεύουν. Αναγνωρίζουν το όνομα μου όταν μου μιλάνε στο κινητό, ξέρουν τον ήχο του αυτοκινήτου μου, άλλοι μου λένε πως την ημέρα του μαθήματος είναι σε εγρήγορση, άλλοι πως με ψάχνουν ή κλαψουρίζουν όταν φεύγω.
Αυτά που νιώθω όταν μου τα λένε δεν πληρώνονται με όλο το χρυσάφι. Ο σκύλος θα πει αυτό που νιώθει χωρίς περιστροφές. Με αγαπούν γιατί ξέρουν πως τα σέβομαι, τα λατρεύω και πως μιλάω στη γλώσσα τους. Δεν με ενδιαφέρει να επιβληθώ, με ενδιαφέρει να επικοινωνήσω. Δεν με ενδιαφέρει να διορθώσω μια συμπεριφορά, με ενδιαφέρει να δω γιατί την κάνει ο σκύλος.
Με ενδιαφέρει να κάνω τον σκύλο και τον άνθρωπο του καλύτερους.
Επίσης έχω την ανάγκη να γράψω για κάτι που αντιλαμβάνομαι τον τελευταίο καιρό. Καθώς οι άνθρωποι που εκπαιδεύω τους σκύλους τους με ρωτούν όλο και πιο συχνά με τι τρόπο θα εκπαιδεύσουμε τον σκύλο τους, πως θα γίνει η εκπαίδευση κλπ, αρχίζω να αισθάνομαι πως – ευτυχώς – τα πράγματα ξεκινούν σιγά σιγά να αλλάζουν προς το καλύτερο. Τι εννοώ…
Θυμάμαι πως πριν από 15-20 χρόνια ο μέσος ιδιοκτήτης σκύλου δεν πολυενδιαφερόταν αλλά ούτε και ήξερε με τι τρόπο και μέθοδο θα εκπαιδευτεί ο σκύλος του. Απλά τηλεφωνούσε σε έναν εκπαιδευτή ο οποίος συνήθως έπαιρνε το σκύλο του και τον εκπαίδευε.(όπως είχε συμβεί άλλωστε και με ένα σκύλο της οικογένειας μου όταν ήμουν πιτσιρίκος)
Ε, λοιπόν σήμερα αυτό έχει αλλάξει και οι περισσότεροι θέλουν να είναι παρόντες, κάτι που με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο! Επίσης ο κόσμος πια είναι απενοχοποιημένος και χρησιμοποιεί(και καλά κάνει) χαρακτηρισμούς που πριν χρόνια δεν υπήρχε περίπτωση να ακούσω. Όπως, ο σκύλος μου είναι εσωστρεφής κ φοβικός, ο σκύλος μου έχει “θέμα” με τους έντονους θορύβους, ο σκύλος μου δεν είναι κοινωνικοποιημένος ή έχει άγχος αποχωρισμού κ.ο.κ.
Η θέση του σκύλου λοιπόν αλλάζει και θέλουμε το καλύτερο για αυτόν. Και για αυτόν ακριβώς τον λόγο, ψάχνομαι, διαβάζω, προετοιμάζομαι, ρισκάρω, ταξιδεύω, πρωτοπορώ, μαθαίνω, εξελίσσομαι, γίνομαι καλύτερος και πιο έμπειρος. Τουλάχιστον προσπαθώ… Η εκπαίδευση δεν είναι μια δουλειά, ένα απλό επάγγελμα. Ζω από αυτό, όμως είναι το πάθος μου, η τρέλα μου, το χόμπι μου, η αγάπη μου. Αυτό που με γεμίζει, με μαγεύει και με κάνει να αισθάνομαι περήφανος για τον εαυτό μου. Για αυτά που κατάφερα και για αυτά που θέλω να κατακτήσω. Η ιστορία της Sugar μου έδειξε πως γνωρίζουμε λίγα, πολύ λίγα για αυτό το υπέροχο ζώο…Τον σκύλο. Έτσι και εγώ αισθάνομαι την ανάγκη και το χρέος να μαθαίνω και γίνομαι όλο και καλύτερος. Είναι μεγάλη ευθύνη του κάθε δάσκαλου…Θέλει προσπάθεια, κόπο, εμπειρία, νίκες, ταξίδια, αποτυχίες και ικανότητα να μαθαίνεις από τα λάθη σου. Πάντοτε ευχαριστώ τους μαθητές και πελάτες μου επειδή μου εμπιστεύονται τα σκυλιά τους, κάτι περισσότερο από αυτό που ακούγεται, γιατί για πολλούς είναι τα παιδιά, τα αδέρφια, οι κολλητοί μας.
Οι σκύλοι μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους. Αυτό να κρατήσετε. Εμένα αυτό με οδηγεί!
Ας συνεχίσω όμως…Το καλό είναι πλέον πως οι περισσότεροι είναι πιο ενημερωμένοι, πιο ευαισθητοποιημένοι απέναντι στο σκύλο τους και πιο απαιτητικοί από έναν εκπαιδευτή. Καθώς λοιπόν τα πράγματα και οι γνώσεις σε όλους τους τομείς προχωρούν (ιατρική, κατασκευές, τεχνολογία κτλ) δε θα γινόταν να μην εξελιχθούν και στον τομέα της εκπαίδευσης και επιστήμης των ζώων. Ειδικά όταν συνεχώς δημοσιεύονται νέες έρευνες για τη νοημοσύνη, την ευφυΐα, τα συναισθήματα και της δυνατότητες των σκύλων, αλλά και των ζώων γενικότερα. Εκεί όμως βλέπω, πως έχει ξεσπάσει ένας άτυπος «εμφύλιος» μεταξύ των εκπαιδευτών, των ειδικών στη συμπεριφορά, των ιδιοκτητών σκύλων για το ποια μέθοδος είναι η πιο σωστή.
Για εμένα πρώτα απ΄όλα είναι αυτή που δεν παραβιάζει τον σκύλο. Τελεία και παύλα!!! Επίσης εκπαίδευση θεωρώ μόνο τη ΝΟΜΙΜΗ και ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ. Την δουλεία δηλαδή του επαγγελματία εκπαιδευτή (Ο.Α.Ε.Ε, Δ.Ο.Υ, Επαγγ. Επιμελητήριο) και όχι την προσέγγιση κάποιου ο οποίος έχει μια σελίδα στο facebook, ένα site, 10 κάρτες ή υποστηρίζει πως έχει τελειώσει μια “Σχολη” ??? και είναι “επαγγελματίας”… Αυτό το ελληνικό φαινόμενο με τους ανθρώπους οι οποίοι τελικά δυσφημίζουν το επάγγελμα του εκπαιδευτή νομίζω πως πρέπει να τελειώσει. Πως θα εμπιστευτείτε τον σκύλο σας και τον εαυτό σας σε κάποιον που δεν είναι 100% νόμιμος επαγγελματίας αλλά παριστάνει ανά περίσταση τον ειδικό?
H εκπαίδευση ή καλύτερα η σωστή εκπαίδευση σκύλου, προλαμβάνει προβλήματα, δίνει αυτοπεποίθηση και ηρεμία στον σκύλο, τον διδάσκει. Ενώ αντίστοιχα μια εκπαίδευση όπου δεν λαμβάνει υπ όψιν της τον χαρακτήρα, την ηλικία και το “ταπεραμέντο” του κάθε σκύλου αποβαίνει αρνητική.
Δυστυχώς όμως για τους σκύλους, υπάρχουν ακόμη “ειδικοί” που προτείνουν “επιστημονικές και τεκμηριωμένες” μεθόδους του στυλ, να δέρνεις το σκύλο ακόμη και αν είναι κουτάβι(για να “μάθει”), να τον κλείσεις σε υπόγειο για να αγριέψει, να μην τον αφήνεις να είναι κοινωνικός με ανθρώπους και χαρούμενος γιατι θα γίνει “λαπάς”, να τον ψεκάζεις με ξύδι στο πρόσωπο, να τον κατεβάζεις κοφτά με τον πνίχτη στο έδαφος για να του σπάσεις τον τσαμπουκά κλπ…
OΛΑ ΑΥΤΑ ΠΗΓΑΖΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΝΤΕΛΩΣ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΟΤΙ ΟΙ ΣΚΥΛΟΙ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΚΥΡΙΑΡΧΗΣΟΥΝ ΝΤΕ ΚΑΙ ΚΑΛΑ ΠΑΝΩ ΜΑΣ…Δυστυχώς αυτές οι ξεπερασμένες, αβάσιμες και ατεκμηρίωτες μπούρδες μίας αμφίβολης έρευνας του 1930 έχουν γίνει η σημαία των “ειδικών” που βρίσκουν ένα πάτημα για να “νικήσουν τον λύκο που κρύβει ο σκύλος μας μέσα του”…Αν είναι δυνατόν.
Κυριολεκτικά τρελαίνομαι!
Οι σκύλοι πρώτον δεν είναι λύκοι. Δεύτερον, οι λύκοι δεν δέρνουν τους λύκους της ομάδας τους ούτε τους σπάνε τον τσαμπουκά, απλά βάζουν καθαρά και σταθερά όρια για να τηρείται η ιεραρχία και τρίτον και κυριότερο έχουν εντελώς διαφορετική εξέλιξη από τους οικόσιτους σκύλους. Δεν διαφωνώ ότι τα σκυλιά είναι κυριαρχικά ζώα, εδώ είναι μέχρι και οι…χελώνες. Αλλά το να τους αλλάζεις τον αδόξαστο στην “εκπαίδευση” γιατί ΘΑ γίνουν κυριαρχικά είναι τουλάχιστον τραγικό…Η αντίληψη αυτή έχει ήδη ξεπεραστεί μετά από έρευνα 13 ετών του καθηγητή David Mech, αλλά δυστυχώς εδώ είμαστε… Ελλαδάρα. Οι σκύλοι είναι πολύ κοινωνικά και έξυπνα ζώα και χρειάζονται έναν καλό αρχηγό-γονιό και όχι έναν δυνάστη, επομένως μην τσιμπάτε σε αυτές τις θεωρίες…
Βέβαια όμως για να είμαι ειλικρινής, παρατηρώ πως υπάρχει και η τάση να φτάνουμε στο άλλο άκρο.
Δηλαδή γινόμαστε “αναλυτές” των σκύλων συζητώντας για την “παιδική τους ηλικία”,προβάλλοντας επάνω τους πολλές φορές ανθρώπινα χαρακτηριστικά με αποτέλεσμα να αμελούμε την ζωώδη φύση τους και την έμφυτη ανάγκη τους για αναζήτηση, παιχνίδι και άσκηση(από όπου πηγάζουν και τα πιο πολλά προβλήματα).
Έτσι αντί για εκπαίδευση καταλήγουν να γίνονται θεωρητικές συζητήσεις κατά βάση από ανθρώπους που δεν έχουν πρακτική εμπειρία με σκύλους και που τελικά ούτε λύνουν, αλλά ούτε βοηθούν στα πρακτικά και καθημερινά θέματα. Και αυτό γιατί η εκπαίδευση περιορίζεται ΜΟΝΟ στο φαγητό και ΜΟΝΟ μέσα στο σπίτι, χωρίς να λειτουργήσει ο σκύλος σε ένα καθημερινό ρεαλιστικό περιβάλλον με ερεθίσματα. Δηλαδή τότε που ουσιαστικά πρέπει να “δουλέψει” και οπού θα δεις και όποια “θέματα” έχει ο σκύλος.
Αυτό που με έχει διδάξει η εμπειρία μου είναι πως οι σκύλοι χρειάζονται τρία πολύ απλά αλλά ταυτόχρονα σημαντικά πράγματα για να είναι ισορροπημένοι.
Ποια?
Αγάπη, όρια και βόλτες.
Αναφορικά τώρα με την εκπαίδευση πιστεύω πως κάθε ενδιαφερόμενος θα πρέπει να κοιτά τουλάχιστον τέσσερα σημαντικά σημεία.
1) Είναι σημαντική η εκπαίδευση για εσάς? Θεωρείτε πως μπορεί να βοηθήσει στην εξέλιξη του σκύλου σας και να βελτιώσει τη συμπεριφορά του και μαζί την καθημερινότητα σας?
2) Θα μπορέσει το πρόγραμμα που θα εφαρμόσει ο εκπαιδευτής να βοηθήσει το σκύλο και εσάς? Δηλαδή θα μπορέσει να σας εξηγεί, να σας δίνει τις πληροφορίες που χρειάζεστε, αλλά και να εφαρμόσει τις κατάλληλες τεχνικές που χρειάζεται για να εκπαιδεύσει το σκυλί σας?
3) Γνωρίζετε αν οι μέθοδοι που χρησιμοποιεί θα βελτιώσουν ή μήπως τελικά θα βλάψουν τη σχέση σας με τον σκύλο? Είναι θετικές μέθοδοι? Οι θετικοί συσχετισμοί ενισχύουν την προσωπικότητα του σκύλου.
4) Είναι ο εκπαιδευτής νόμιμος επαγγελματίας? Παρακολουθεί σεμινάρια? Εξελίσσεται μέσω εκπαιδευτικών σεμιναρίων? Ανήκει σε πιστοποιημένους, διαχρονικά φορείς ώστε να παρακολουθεί από κοντά όλες τις νέες εξελίξεις στο χώρο?
Συνοψίζοντας λοιπόν, για άλλη μια φορά οι άνθρωποι μάλλον δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από τη θέση του “σωστού”, του “εγώ που ξέρω καλύτερα” και του “σίγουρου”. Και τη σιγουριά ξέρετε τι μας τη δίνει; Το ότι οι σκύλοι δεν μπορούν να μας πούνε άμεσα αυτό που νιώθουν, επομένως εμείς «ξέρουμε» για λογαριασμό τους. Εγώ πάντως προτείνω να είμαστε πιο ανοιχτοί, να αμφιβάλλουμε, να βελτιωνόμαστε, να ενημερωνόμαστε και όχι να μένουμε στις «ασφαλείς» θέσεις του παρελθόντος.
Η εκπαίδευση προχωράει, εμείς θα μείνουμε πίσω?
Βασίλης Μπορομπόκας
Mετεκπαιδευμένος σε Σουηδία, Ιταλία, Γερμανία, Ολλανδία, Κροατία, Πολωνία, Βέλγιο και Σκωτία
Eπαγγελματίας Εκπαιδευτής, Πιστοποιημένος εκπαιδευτής σκύλων ειδοποίησης διαβήτη