Στο συγκεκριμένο άρθρο απαντώ στις ερωτήσεις δημοσιογράφου από την LIFO, αναφορικά με τα ηλικιωμένα σκυλιά, την εκπαιδευτική προσέγγιση τους και τι μπορούμε να περιμένουμε.
Γιατί πολλοί υποστηρίζουν ότι είναι ανέφικτο να διδάξεις σε ένα γέρικο σκυλί καινούργια κόλπα;
Γιατί όσο μεγαλώνει τόσο περισσότερο εγκαθιστά στον «σκληρό δίσκο» του αυτό που θεωρούμε κακή ή ανεπιθύμητη συμπεριφορά. Επίσης οι μεγαλύτεροι σκύλοι θέλουν περισσότερή δουλειά και διαφορετικό χειρισμό από ένα κουτάβι το οποίο, λόγω πρωτίστως ηλικίας και δευτερευόντως βιωμάτων είναι πιο εύκολο να πλαστεί. Η εμπειρία μου με έχει διδάξει πως η πλειοψηφία των μεγάλων ή ηλικιωμένων σκύλων μπορεί να αλλάξει και δεν πρέπει να τους «καταδικάσουμε» χωρίς πρώτα να έχουμε προσπαθήσει. Επίσης νομίζω πως ο κόσμος αγχώνεται με το «Να εκπαιδεύσουμε το σκυλί μας τώρα που είναι μικρό πριν προλάβει να μεγαλώσει.» Νομίζω πως αυτή η πλευρά της εκπαίδευσης, που πρεσβεύει φανατικά αυτή την οπτική, αγχώνει τους κηδεμόνες σκύλων και εκτιμώ πως τους απογοητεύει…Να σας πω για παράδειγμα πως πολύς κόσμος με καλεί λέγοντας μου «Κύριε Μπορμπόκα, ξέρουμε πως αργήσαμε γιατί ο σκύλος μας είναι 10 μηνών, 15 μηνών, 2 ετών…» Σιγά ρε παιδιά , τους καθησυχάζω, δεν σας πήραν και τα χρόνια. Άποψη μου είναι βεβαίως η εκπαίδευση να ξεκινά από μικρότερες ηλικίες, αλλά δεν πρέπει να τρομάζουμε τον κόσμο πως θα χάσουν το τρένο της εκπαίδευσης.
- Είναι εφικτό να αλλάξει κανείς τις συνήθειες του σκύλου του ακόμα και αν είναι μεγάλο ηλικιακά;
Ναι είναι! Αρκεί να ξέρουμε τι πρέπει να αλλάξουμε, πως πρέπει να το αλλάξουμε και γιατί. Παραδείγματος χάριν …Πρέπει να μας είναι ξεκάθαρο τι πρέπει να βελτιώσουμε. Εντολές? Συμπεριφορά? Δικά μας λάθη? Πρόγραμμα βόλτας? Διαφορετική προσέγγιση των μελών της οικογένειας απέναντι στο σκύλο? Αφού λοιπόν, καθορίσουμε πρώτα τι πρέπει να αλλάξουμε , περνάμε στο πως. Συνήθως με ένα σωστό πρόγραμμα βασισμένο στην υπομονή και την επιβράβευση. Δεν γίνεται να πιέσεις έναν σκύλο 5-6-8-10 ετών. Πρέπει να περάσει μια περίοδο honeymoon όπως συνηθίζω να λέω με τον εκπαιδευτή του. Επίσης ο Δάσκαλος πρέπει να είναι έμπειρος, υπομονετικός, έξυπνος και να σκέφτεται πως απέναντι του έχει έναν έμπειρο σκύλο ο οποίος τον «σκανάρει»…Τέλος, να αναρωτηθούμε γιατί? Γιατί τώρα? Τι άλλαξε και θέλουμε να τον εκπαιδεύσουμε? Και εννοείται αν η διαδικασία θα βγάλει αποτέλεσμα χωρίς να αγχώσει τον σκύλο. Ξέρετε, όταν αλλάζεις συνήθειες χρόνων θέλει προσοχή ώστε η μετάβαση να γίνει ομαλά. Αυτό είναι κάτι το οποίο το προσέχω πάρα πολύ, καθώς θέλω να πάρω ότι καλύτερο χωρίς να διακινδυνεύσω να «κλείσει» και άλλο ο σκύλος.
3.Πόσο δύσκολο είναι κάτι τέτοιο, και από την μεριά του εκπαιδευτή αλλά και του σκύλου;
Δεν θα πω πως είναι πανεύκολο. Θα πω πως είναι εφικτό. Προσωπικά πολλοί μαθητές μου με έχουν …εκθέσει. Ευτυχώς και για αυτούς και για έμενα. Με έχουν εκθέσει γιατί δεν περίμενα πως θα άλλαζαν τόσο γρήγορα παγιωμένες συμπεριφορές. Με έχουν διαψεύσει ευχάριστα καθώς είδα να μετακινούνται με τις μεθόδους μου αλλά και την συμβολή των ιδιοκτητών τους προς το καλύτερο. Και δεν μιλώ για «εύκολα σκυλιά» . Μιλώ για σκύλους που είχαν θέματα συμπεριφοράς. Αυτό που βοηθά είναι να εξηγήσεις στην οικογένεια με ειλικρίνειά τι πρέπει να γίνει και πως πρέπει να κινηθείς. Άπαξ και νιώσω πως με εμπιστεύονται αισθάνομαι ότι θα τα καταφέρουμε. Φέτος για παράδειγμα ένας από τους καλύτερους μαθητές μου είναι ένας ημίαιαμος 5.5 ετών , ο Λάζαρος. Να σας πω με απόλυτη ειλικρίνεια πως δεν περίμενα τέτοια εξέλιξη, καθώς είχε περάσει αφάνταστα δύσκολα ως αδέσποτος και είχε αρκετά θέματα. Δεν θα αναφέρω αναλυτικά τι είχε περάσει 5 χρόνια στους δρόμους γιατί θα μιλάω μέχρι αύριο. Η βοήθεια της Σύνθιας και του Γιώργου, το πλάνο μας και η επιμονή απέδωσαν και με το παραπάνω. Είμαι υπερήφανος και πανευτυχής για αυτή την εκπαίδευση. Ξέρετε τι ικανοποίηση παίρνεις με το να αισθάνεσαι πως άλλαξες προς το καλύτερο την ζωή ενός σκύλου?
- Πως το καταφέρνεις αυτό; Είναι κάτι που μπορεί να κάνει ο καθένας μας ή θέλει ειδική εκπαίδευση από κάποιον επαγγελματία;
Το πετυχαίνεις βασιζόμενος στην γνώση, στην εμπειρία και στο ένστικτό. Οι σκύλοι και ειδικότερα οι ηλικιωμένοι χρειάζονται υπομονή , αγάπη και σωστή προσέγγιση. Για δύσκολες περιπτώσεις, για σκύλους που οι συμβουλές φίλων και γνωστών απέτυχαν, τότε ναι , πρέπει να στραφούμε σε κάποιον επαγγελματία. Δυστυχώς οι περισσότεροι περιμένουν να φτάσουν στο τέλος και εκεί να στραφούν σε εκπαιδευτή. Γιατί λέω δυστυχώς? Γιατί η εκπαίδευση είναι μια χαρούμενη, γόνιμη και ευχάριστη διαδικασία και όχι η τελευταία ευκαιρία του σκύλου μας. Πολλοί καλώντας έναν εκπαιδευτή αποποιούνται τις ευθύνες τους και δεν βλέπουν το δικό τους μερίδιο. Δεν το λέω για να τους κατηγορήσω, απλώς θα βοηθούσε αν δεν περίμεναν τόσο πολύ. Θα βοηθούσε τους ίδιους, τον σκύλο και όλη την διαδικασία.
- Ποια είναι τα λάθη που κάνουμε εμείς στην εκπαίδευση ενός σκύλου; Πείτε μας κάποια απλά βήματα που μπορούμε να ακολουθήσουμε;
Δεν σκεφτόμαστε τι δεν θα μας αρέσει σε μερικά χρόνια. Βλέπουμε μόνο τις πρώτες χαρούμενες και γλυκές μέρες. H άποψη μου είναι πως τα περισσότερα λάθη των σκύλων προκύπτουν λόγω, α) ηλικίας, β) κακού πλάνου βόλτας, γ) αντιφάσεων στο τι ζητάμε. Για πάμε λοιπόν να τα δούμε ένα-ένα…
– Δεν δίνουμε τον απαραίτητο χρόνο στον σκύλο ώστε να μάθει την εντολή. Ο χρόνος αυτός ονομάζεται “χρόνος επεξεργασίας” και είναι σημαντικό αλλά και καθοριστικό να έχουμε την υπομονή για να αποτυπώσει αυτό που θέλουμε.
-Ξεκινάμε την εκπαίδευση και επειδή βαριόμαστε, θυμώσαμε, δεν μας βγαίνει ο χρόνος ή δεν τα “πιάνει” με τη μια ο σκύλος τα παρατάμε. Δυστυχώς ή ευτυχώς, η εκπαίδευση είναι μια διαδικασία που χρειάζεται συνέπεια και σταθερότητα.
-Χρησιμοποιούμε στην εκπαίδευση “εργαλεία” τα οποία πιέζουν το σκύλο (ειδικά αν είναι κουτάβι) με αποτέλεσμα να έχουμε τελείως αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά.
-Δεν δίνουμε βάση στην κοινωνικοποίηση του σκύλου. Οι γνωριμίες με το περιβάλλον (ανθρώπους, σκύλους, αντικείμενα) διαμορφώνουν σημαντικά το χαρακτήρα του και τον βοηθούν να αποκτήσει αυτοπεποίθηση.
-Τσιτώνουμε με παιχνίδια το σκύλο και μετά έχουμε την απαίτηση να σταματήσει αμέσως. Αυτό με τα κουτάβια είναι συνήθως δύσκολο γιατί ο νους τους είναι μονίμως στο παιχνίδι (και λογικά). Βοηθώντας τους να είναι ήρεμοι τους προστατεύουμε από το μάλωμα.
-Μαλώνουμε τον σκύλο όταν αντιληφθούμε τη ζημιά, δηλαδή εκ των υστέρων. Δυστυχώς αυτή η μέθοδος δε βοηθά, προσπαθείτε να “συλλαμβάνετε” επ’ αυτοφώρω τον σκύλο. Οι σκύλοι όταν διορθώνονται ή επιβραβεύονται on-time τα πάνε εξαιρετικά.
-Έχουμε υπερβολικές απαιτήσεις χωρίς πρώτα να έχουμε ζυγίσει την ηλικία, το χαρακτήρα, τις γνώσεις , τις εμπειρίες ή χωρίς καλά-καλά να τον έχουμε διδάξει.
-Δίνουμε πλήρη ελευθερία κίνησης μέσα στο σπίτι με αποτέλεσμα να δίνουμε μαζί και πολλές ευκαιρίες να μας την “κάνει” (το κουτάβι). Στις αρχές η επίβλεψη μας είναι αναγκαία και καθοριστική.
Αυτό που σαν γενική αρχή οφείλουμε να κάνουμε είναι να είμαστε σωστοί και δίκαοι μαζί τους. Να τους βγάζουμε βόλτες , να τους δίνουμε απλόχερα αγάπη και να τους οριοθετούμε όπου χρειάζεται.
- Αν ο σκύλος για παράδειγμα έχει συνηθίσει για χρόνια να φοβάται τον κόσμο και κάθε φορά που κάποιος τον πλησιάζει τον δαγκώνει, πως μπορούμε να το αλλάξουμε αυτό;
Με πολύ , με πάρα πολύ δουλειά! Γιατί φοβάται? Είχε κακοποιηθεί? Δεν βγήκε βόλτες? Είναι γονιδιακό? Πρόκειται για απρόβλεπτο και ευερέθιστο σκύλο? Ξέρετε, πολλοί σκύλοι φοβούνται αλλά δεν δαγκώνουν. Για εμένα είναι πολύ σημαντικό να απαντήσω πρώτα στον εαυτό μου, το γιατί. Επειδή η ερώτηση σας χωράει πολλά σενάρια χαρακτήρων και συνδυασμών, θα προσπαθήσω να το κάνω όσο πιο απλό γίνεται. Α) «χαλάμε» την κακή ιστορία που έχει ο σκύλος στο μυαλό του Β) συσχετίζουμε την παρουσία ανθρώπων με κάτι εξαιρετικά θετικό Γ) προχωράμε ήπια και σταδιακά για να μην του πυροδοτήσουμε πάλι τα trigger points που οδηγούν στο δάγκωμα Δ) δουλεύουμε συχνά με σενάρια
- Είναι αναγκαίο να αλλαχτεί ολόκληρο το περιβάλλον του σκύλου ακόμα και αν θέλουμε να αλλάξουμε μία μόνο συνήθεια του;
Αναλόγως. Αν αυτή η συνήθεια του επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ζωή και την καθημερινότητα , τότε ναι! Αν ο 6χρονος σκύλος μου γαβγίζει κάθε φορά που αντικρίζει σκύλο, αλλά βγαίνει μια βόλτα την μέρα, τότε το μοτίβο πρέπει να αλλάξει. Να αρχίσω να τον φέρνω σε επαφή με ήσυχα σκυλιά, να τον βγάζω μικρές βόλτες για να ξεκουράζεται ψυχολογικά, να παίρνω λιχουδιές μαζί μου, να τον παρακολουθώ και να μη μιλάω στο κινητό, να του μάθω μερικές εντολές ώστε να μπορώ να ελέγχω τη συμπεριφορά του, να τροποποιήσω με λίγα λόγια την δικιά μου καθημερινότητα πρώτα….Ξέρετε, η πλειοψηφία των πελατών μου, ανεξαρτήτως ηλικίας σκύλου, καταλήγουν στο εξής συμπέρασμα «Βασίλη, εμείς την θέλαμε περισσότερο την εκπαίδευση από ότι ο σκύλος τελικά…» Και όταν το ακούω αυτό ξέρω πως πήγαμε καλά.
8.Πόσο μόνιμο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα; Υπάρχει πιθανότητα να γυρίσει ο σκύλος στις παλιές του συνήθειες;
Πάντα υπάρχει ο φόβος της υποτροπής ή του πισωγυρίσματος. Εκεί χρειάζεται να έχουμε δουλέψει πολύ και να έχουμε βάλει καλές και γερές βάσεις. Οι σκύλοι είναι πανέξυπνα και προσαρμοστικά ζώα και αν εμείς αλλάξουμε, κατανοήσουμε τι δεν κάναμε καλά ή που υστερούσε ο σκύλος μας, τότε οι πιθανότητες να επιστρέψουμε στα παλιά μειώνονται πολύ. Πάντως αρκεί να το προσπαθήσουμε, αξίζει να το δοκιμάσουμε. Και δεν το λέω σαν εκπαιδευτής, μιλάω σαν φιλόζωος που έχω την ευθύνη να δώσω στον σκύλο μου όσο καλύτερα, χαρούμενα, γεμάτα και ποιοτικότερα χρόνια μπορώ. Ο σκύλος, μην το ξεχνάτε, έχει μόνο εμάς…
ALL RIGHTS RESERVED / WWW.HAPPYDOGS.GR
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
